Gıda Güvenliği Sertifikası Nedir, Nasıl Alınır?

Gıda güvenliği, tedarikçiden restorana kadar sektördeki tüm firmaların dikkat etmesi gereken önemli bir detaydır. Gıda üretimi, satış, depolama ve sevkiyat gibi hizmetler veren işletmeler, tüketicilerin güvenli gıdaya ulaşması için bazı yöntemler uygular. Bu yöntemlerin standartları ise gıda güvenliği sertifikaları ve yönetim sistemleri ile belirlenir. Bu doğrultuda “Gıda güvenliği nedir, gıda güvenliği sertifikaları nelerdir ve nasıl alınır?” gibi sorulara cevap verelim.

Gıda Güvenliği Nedir?

Gıda güvenliği, gıda kaynaklı herhangi bir sağlık sorunu yaşanmaması amacıyla gıdanın tüketiciye ulaşana kadar geçirdiği süreçlerde gerekli önlemlerin alınmasına yönelik uygulamaları kapsayan bilimsel bir disiplindir. Söz konusu uygulamalar; üretim, işleme, depolama, taşıma, dağıtım, satış gibi tüm süreçler için geçerli olup gıda sektöründeki tüm firmaları ilgilendirir.

Gıda üreticilerinin üretim yöntemleri, ürünlerin depolandığı ortam şartları, dağıtımcıların sevkiyat araçları, restoranların saklama ve pişirme uygulamaları gibi detayların tümü gıda güvenliği kapsamında değerlendirilebilir. Temel olarak en önemli amaç, üretim anından tüketim anına kadar gıda zincirinde yer alan yiyecek ve içeceklerin, sağlık riski doğurabilecek herhangi bir duruma maruz kalmamasıdır.

Gıda Güvenliği Sertifikası Nedir?

Gıda güvenliği sertifikası, sektörde hizmet veren firmaların gıda güvenliği konusundaki yeterliliğini gösteren çeşitli belgelere verilen genel isimdir. Gıda sektörünün yiyecek ve içecek güvenliği konusunda izleyeceği yollar, bazı kurumlar tarafından standart hâline getirilmiş durumda.

Gıda güvenliği sertifikası ve gıda güvenliği yönetim sistemleri gibi isimlerle bilinen programlar, işletmelerin belirlenen standartlara uyumlu olup olmadığını ölçer. Bu ölçüm sonucunda standartlara uygun olan işletmeler, gıda güvenliği sertifikası almaya hak kazanır.

Gıda Güvenliği Sertifikaları Nelerdir?

Gıda güvenliği konusunda çalışmalar yapan ve sertifika programları düzenleyen birçok kurum bulunuyor. Bu kurumlardan bazıları uluslararası standartlara sahip olduğu için verdikleri sertifikalar, gıda güvenliği konusunda belirleyici oluyor. Gıda güvenliği sertifika ve yönetim sistemi programlarına şu örnekleri verebiliriz:

• IFS Uluslararası Gıda Standardı
• HACCP
• ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi
• BRCGS Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi
• FSSC 22000 v5 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi
• BRC IoP Ambalaj ve Ambalaj Malzemeleri Küresel Standardı

IFS Uluslararası Gıda Standardı

IFS Uluslararası Gıda Standardı (International Food Standard); gıda üreten, ambalajlayan ve işleyen firmaların güvenli gıda sunmalarını sağlama amacıyla yürürlükte olan bir belgelendirme programıdır. IFS Food sertifikası olarak bilinen belge, Global Gıda Güvenliği Girişimi (Global Food Safety Initiative, GFSI) tarafından desteklendiği için dünya çapında geçerliliği vardır.

IFS; ham madde, temel çevre, personel faaliyetleri, risk analizi, tedarikçi faaliyetleri, alerjenler ve izlenebilirlik gibi konularda çeşitli standartlara sahiptir. IFS Food sertifikasına sahip gıda üreticileri, güvenli gıda konusunda güvenilir bir noktada yer alır. Perakende gıda satıcıları ise kendilerine ait özel markalı (private label) ürünlerin üretimi için bu belgeyi alabilir.

HACCP

HACCP gıda güvenliği yönetim sistemi, sağlıklı ve güvenli gıdaların üretimi için gerekli olan hijyen şartlarının sağlanması konusunda kontroller sağlayan bir programdır. Tehlike Analizleri ve Kritik Kontrol Noktaları olarak bilinen HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Point) sertifikası; sertifikayı alan işletmenin personel, ekipman, ham madde, ortam gibi gıda üretimi dinamiklerinde maksimum hijyen standartlarını sağladığını gösterir.

HACCP kapsamında gıda ürünlerinin üretim ve servis süreçlerinde sağlıkla ilgili riskler oluşturabilecek durumların önceden belirlenmesi ve önlem alınması da vardır. Uluslararası anlamda en güvenilir sistemlerden biri olarak görülen HACCP, ülkemizdeki gıda güvenliği süreçleri için de belirleyici bir belgedir.

ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi

Uluslararası Standartlar Teşkilatı veya kısaca ISO (International Organization for Standardization), çeşitli dallarda standartlar belirlemek amacıyla çalışmalar yürüten bir organizasyondur. ISO 22000 belgesi ise bu organizasyonun gıda güvenliği alanındaki çalışmaları sonucunda işletmelere verilen sertifikadır.

Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı olarak da bilinen ISO 22000, besin zincirinde oluşabilecek tüm riskleri göz önünde bulundurur ve sadece üretimde değil, tüketiciye ulaşana kadarki tüm süreçlerde rol oynayan gıda firmalarını denetler. Üretim, ambalajlama, sevkiyat, depolama, servis ve satış gibi dalların tümü ISO 22000 kapsamında değerlendirilir.

ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı, özellikle restoran ve kafe gibi son tüketiciye satış yapan işletmeler için büyük önem taşır. Bu belgeye sahip olan işletmeler, gıda güvenliği konusunda gerekli standartlara erişmiş olduğu için tüketici tarafından güvenilir olarak kabul edilir.

BRCGS Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi

BRCGS Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi (BRCGS Food Safety), gıda sektöründeki firmalar için güvenlik, yasalara uygunluk, bütünlük, kalite seviyesi gibi standartlar belirleyen organizasyondur. İngiliz Perakende Konsorsiyumu (BRC) tarafından düzenlenen ve Global Gıda Güvenliği Girişimi tarafından onaylı BRCGS, özellikle uluslararası pazara açılma hedefi olan firmalar için önemlidir.

BRCGS Food Safety sertifikası, uluslararası pazara açılmak isteyen firmaların tedarikçi ve müşteri güveni sağlaması açısından etkilidir. İngiltere’de zorunlu olan bu sertifika, ülkemizde de yaygın bir şekilde kullanılır.

FSSC 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi

FSSC 22000, ISO standartlarına dayanan bir sertifika sistemidir. Türkçe karşılığı Gıda Güvenliği Sistem Sertifikasyonu olan FSSC (Food Safety System Certification), daha çok hayvansal gıdalarla ilgili güvenlik süreçlerini denetler. Fakat bu sertifikasyon programının kapsamında sadece hayvansal gıdalar yoktur.

FSSC 22000, belirli aralıklarla güncellenen standartlara sahip bir sertifika programıdır. Et, tavuk, balık, süt, yumurta gibi hayvansal ürünlerin yanında meyve, sebze, konserve gıda, biyokimyasal katkı maddesi gibi ürünlerin üretim ve satış süreçleri bu sertifikanın kapsamına girer. FSSC 22000 belgesi ile işletmelerin yasal mevzuatlara uyması, şeffaf bir tedarik zinciri oluşturulmasını ve gıda güvenliğinin artırılması sağlanır.

BRC IoP Ambalaj ve Ambalaj Malzemeleri Küresel Standardı

BRC IoP sertifika programı, gıda sektöründeki paketli ürünlerin ambalajlarıyla ilgili güvenlik standartlarının belirlenmesini hedefler. Bu sertifika programı, İngiliz Perakende Konsorsiyumu (British Retail Consortium, BRC) ve Ambalajlama Enstitüsü (Institute of Packaging, IoP) tarafından geliştirilmiştir.

BRC IoP Ambalaj ve Ambalaj Malzemeleri Küresel Standardı; paketli ürün üretimi yapan, gıda sektörü için ambalaj üreten ve tedarik eden tüm firmaları kapsar. BRC IoP belgesi; belirli standartları karşılayan, kimyasal geçişlerine izin vermeyen, bulaşmayı önleyen ve raf ömrünü uzatan gıda ambalajları üreticilerine verilir.

Gıda Güvenliği Sertifikası Nasıl Alınır?

Gıda sektörünün herhangi bir dalında hizmet veriyorsanız mutlaka gıda sertifikası almalısınız. Bu sertifikaları almak için ise gerekli şartları taşıyor olmanız gerekir. Söz konusu şartlar, tercih edeceğiniz sertifika ve yönetim sistemi programına göre değişir. Fakat şartların temelini, gıdaların sağlık riski taşımadan güvenilir bir şekilde tüketiciye ulaştırılması oluşturur. Bu kapsamdaki üretim, depolama, sevkiyat ve satış yöntemlerini uygulamak, sertifika almak için önemlidir.

Gıda güvenliği sertifikası almak için sertifikasyon programı düzenleyen kurumlardan birine başvurmanız gerekir. Bu kurumlar taşıdığınız şartlar doğrultusunda sizin için bir eğitim programı hazırlar. Gıda güvenliği eğitimi sonrasında, katıldığınız programa göre küçük bir sınava tabi tutulmanız da söz konusu olabilir. Eğitimi başarıyla tamamladığınız takdirde gıda güvenliği sertifikası almaya hak kazanırsınız.

Gıda Güvenliği Sertifikası Almanın Faydaları

İşletmeniz için mümkün olduğunca çok sayıda gıda güvenliği belgesi edinmelisiniz. Özellikle restoran, kafe, lokanta gibi son tüketiciyle doğrudan ilişki hâlindeyseniz bu belgenin önemi daha çok artar. Çünkü tüketicilerin size güvenmesi, satışlarınızın artacağı anlamına gelir. Ayrıca işletmeniz için gıda güvenliği sertifikasına sahip tedarikçiler seçmenizin de faydası olacaktır.

Gıda güvenliği sertifikası almanın faydalarını şöyle sıralayabiliriz:

• İşletmeniz yasal düzenlemelere uygun hâle gelir.
• Ürünleriniz tüketiciler için daha güvenli olur.
• Sertifikalar müşterilerinizi önemsediğinizi gösterir ve müşteri memnuniyetini artırmaya katkı sağlar.
• Hem alışveriş yaptığınız işletmelerin hem de müşterilerinizin güvenini kazanırsınız.
• Gıda güvenliğini sağlamanız, daha prestijli iş ortakları bulmanıza da imkan tanır.

Bunlara ek olarak sahip olduğunuz gıda güvenliği sertifikası ve belgelerini pazarlama stratejinize de dahil edebilirsiniz. Ürünlerinizi pazarlarken işletmenizin sahip olduğu sertifikaları belirtebilir, güven algısını artırabilirsiniz.

Pazarlama çalışmalarında gıda güvenliği sertifikalarına yer vermenin yanında farklı ipuçlarına da ulaşmak isterseniz “Restoranlar İçin Etkili Pazarlama Tüyoları” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.