E-Adisyon Nedir, Kimler İçin Zorunludur?
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), başta fatura olmak üzere birçok mali belgeyi dijital ortama taşıdı. Bu belgelerden biri de adisyon. Hizmet sektöründe faaliyet gösteren restoran ve benzeri işletmeler, e-adisyon sistemi ile kâğıt adisyon kullanmaya son verebilirler. Peki, e-adisyon sistemi nedir ve e-adisyona kimler geçmek zorunda?
E-Adisyon Nedir?
E-adisyon, GİB tarafından uygulamaya konulan ve kâğıt adisyon kullanan restoran, kafe, lokanta, pastane gibi işletmeler tarafından kullanılabilen bir elektronik belge sistemidir. Bu uygulama ile işletmelerin, müşterilerin masalarına kâğıt adisyon bırakmalarına gerek kalmaz ve tüm süreç dijital ortamda ilerler.
Geleneksel adisyonun elektronik hâli olan e-adisyon, kâğıt adisyonla aynı hukuki niteliklere sahiptir. Ayrıca e-adisyon uygulaması kapsamında bu belge elektronik ortamda saklanır ve dijital olarak ibraz edilir. Aynı şekilde Gelir İdaresi Başkanlığına da elektronik olarak gönderilir.
E-Adisyon Kimler İçin Zorunludur?
E-adisyona ilişkin uygulama esasları, Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 509)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ kapsamına dahil edilmiştir. E-adisyon zorunluluğu bulunan işletmelerle ilgili bilgi de bu tebliğde yer alıyor. Buna göre elektronik adisyon, masada servis yapan ve gerçek usulde vergilendirilen hizmet işletmelerini ilgilendiriyor. Fakat uygulamanın normal şartlarda herhangi bir zorunluluğu bulunmuyor.
E-adisyon tebliğinde, 6. maddenin IV.12.4 bölümünde yer alanlar dışındaki mükelleflerin bu uygulamaya geçmelerinin zorunlu olmadığı bilgisi yer alıyor. IV.12.4 numaralı bölüme göre ise GİB, resmî web sitesi üzerinden duyuru yapmak veya yazılı bildirim göndermek kaydıyla bazı işletmelere zorunluluk getirebiliyor. Bu işletmeler satış hasılatları dikkate alınarak belirleniyor ve bildirim sonrasında geçiş için 3 ay süreleri bulunuyor.
Yani e-adisyona geçmesi zorunlu olan işletmeler, GİB tarafından ayrıca belirleniyor. Buna karşın gerçek usulde vergilendirilen hizmet işletmeleri, istedikleri zaman gönüllü olarak bu uygulamaya geçiş yapabiliyor.
E-Adisyon Nasıl Düzenlenir?
E-adisyon düzenlemek, işletmeler için oldukça pratik bir işlemdir. Çünkü bu sisteme geçiş yapan işletmeler, bir adisyon yazılımı kullanırlar. Yazılım ise sipariş anında e-adisyonu oluşturur. Müşteriden alınan sipariş, telefon veya tablet üzerinden kaydedildiği takdirde adisyon yazılımı, elektronik bir adisyon oluşturarak ana bilgisayara gönderir.
Ana bilgisayar yani işletmenin kasasında bulunan bilgisayar, otomatik düzenlenen e-adisyonu gösterir. Ödeme alındığında ise buradaki e-adisyon; evrensel tekil numarası (ETTN) bulunan e-faturaya, e-arşiv faturaya veya perakende satış fişine dönüştürülür.
Bu süreçte önemli olan, elektronik adisyonun GİB tarafından bildirilen belge formatında düzenlenmesidir. Adisyon yazılımları genellikle bu formata uygun şekilde e-adisyonlar oluşturur. Tabii elektronik adisyon belgesinin içeriği de eksiksiz olmalıdır. Peki, e-adisyonda hangi bilgiler bulunmalı?
E-Adisyonda Yer Alması Gereken Bilgiler
- İşletme unvanı (veya ad-soyad)
- Vergi numarası (veya T.C. kimlik numarası)
- Kayıtlı olunan vergi dairesi
- İşletme adresi
- Düzenleme tarihi ve zamanı (saat ve dakika dahil)
- Sunulan ürün veya hizmetin adı ve miktarı
- Satılan ürün veya hizmetin vergiler hariç ve vergiler dahil toplam tutarı
- E-adisyonun evrensel tekil numarası ve e-belge numarası
- E-fatura ya da e-arşiv faturanın evrensel tekil numarası veya ödeme kaydedici cihazın sicil numarası
E-Adisyona Nasıl Geçiş Yapılır?
E-adisyon geçiş zorunluluğu bulunan veya gönüllü olarak e-adisyona geçiş yapmak isteyen işletmelerin öncelikle e-fatura sistemine dahil olması gerekir. E-faturaya geçiş sonrası yapılması gereken ise tebliğde belirtilen teknik altyapıyı hazırlamaktır. Bu süreçte işletmeler e-adisyon geçişi için kendi altyapılarını oluşturabilirler. Diğer alternatif ise GİB tarafından gerekli izinleri almış olan özel entegratör firmalarından hizmet almaktır.
E-adisyon uygulamasına geçiş için gerekli hazırlıkları tamamlayan işletmeler, Gelir İdaresi Başkanlığına başvuru yapabilirler.
E-Adisyonun Avantajları Nelerdir?
E-adisyon bazı avantajları beraberinde getirdiği için birçok işletme gönüllü olarak bu uygulamaya geçiş yapıyor. Söz konusu avantajların başında kâğıt maliyetinin ortadan kalkması geliyor. Kâğıt adisyona ihtiyaç kalmayacağı için işletmelerin adisyon fişlerine ekstra bütçe ayırmaları gerekmiyor.
Uygulamanın bir diğer avantajı da tüm sürecin dijital ortamda ilerlemesi. Adisyonlar elektronik ortamda saklandığı için kaybolması söz konusu olmuyor. Bu durum özel bir arşiv alanı ihtiyacını da ortadan kaldırıyor. Ayrıca adisyon üzerinde yapılabilecek insan kaynaklı hataların riski de en aza iniyor.
Bunlara ek olarak e-adisyon, dijital dönüşümün bir parçası olarak da öne çıkıyor. Maliyet tasarrufu, hız, kolaylık ve kâğıt israfını önleme gibi faydalarından dolayı dijital dönüşümü tercih eden restoran ve kafe tarzı işletmeler, adisyonu da dönüşüme dahil ediyor. Böylece dijital dönüşüme giren işletmeler adisyon süreçlerini kolaylaştırırken kâğıt israfını azaltma gibi bir avantaja sahip oluyor.
Dijital dönüşümün işletmenize sunabileceği avantajlar için de “Dijital Dönüşüm Nedir? İşletmeler İçin Avantajları Nelerdir?” başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
